Fizika fanidan Attestatsiya savollari-15

1) Optik zichligi 1,7 ga teng bo’lgan shaffof moddadan tayyorlangan linzaning havodagi fokus masofasi F₁, suvdagi fokus masofasi F₂ va anilindagi fokus masofasi F₃ ga teng. Bu linzaning uch holatdagi fokus masofalari orasidagi to’g’ri munosabatni ko’rsating. Suv va anilinning optik zichliklari mos ravishda 1,3 va 1,59 ga teng.

2) 1 kg massali jism, rasmda ko’rsatilgandek, H=910m balandlikdan gorizontal 4m/s boshlang’ich tezlik bilan otilgan. Yerdan 150m balandlikda jism qanday kinetik energiyaga (kJ) ega bo’ladi?

3) Quyoshning gorizontdan balandligi 46° ni tashkil etadi. Yassi ko’zgudan qaytgan quyosh nurlari yuqoriga vertikal ravishda yo’nalishi uchun uning ko’zguga tushish burchagi qanday bo’lishi kerak?

4) Qanday nur linzadan o’tganda sinmaydi?

5) Bo’sh idish 0-t vaqt oralig’ida K jo’mrak bilan, t-2t vaqt oralig’ida L jo’mrak bilan, 2t-3t vaqt oralig’ida M jo’mrak bilan to’ldirilmoqda. Bu vaqt davomida idishda hosil bo’lgan aralashmaning zichlik-vaqt grafigi rasmda ko’rsatilgandek bo’ldi. Bunga asosan K,L va M jo’mraklardan oqayotgan suyuqliklarning zichliklari orasidagi munosbatni toping. (Jo’mraklar bir xil bo’lib, ulardan suyuqlik bir xil tezlik bilan oqadi.)

6) Rasmda tinch turgan va massalari m, 2m, 4m bo’lgan jismlar doimiy F₁, F₂, F₃ kuchlar ta’sirida X, X, 2X masofalarni teng vaqtlar ichida bosib o’tdi. Shu ma’lumotlardan foydalanib, jismlarga ta’sir etgan kuchlarni taqqoslang. Ishqalanishni hisobga olmang.

7) Rasmda keltirilgan nuqtalar orasida maydon potensiallari farqi (∆ϕ) uchun qanday munosabat o’rinli? E-elektr maydon kuchlanganligi. Katakchalar bir xil kvadratlardan tashkil topgan.

8) Sinf xonasining o’lchamlari 8x12x3 m³ bo’lib, xonadagi absolyut namlik 1,25 g/m³ ga teng bo’lsa, xonadagi suv bug’i massasini aniqlang (g).

9) Biri ikkinchisining ichiga kiritilgan metal sferalarning radiuslari mos ravishda R₁=20cm, R₂=25cm, zaryadlari esa q₁=8nC, q₂=15nC ga teng. Agar kalit ulansa, tashqi sferaning zaryadi qanday o’zgaradi? Sim tashqi sferadan izolyatsiya qilingan?

10) Rasmdagi jismlar uchun keltirilgan xulosalardan qaysilari to’g’ri? I. K jismning zichligi L jismnikidan katta. II. X jismning massasi Y jismnikidan katta. III. X jismning zichligi Y jismnikidan katta IV. K jismning zichligi L jismnikiga teng.

11) Harorati 50ºC bo’lgan 2litr suv harorati 5ºC bo’lgan ichi bo’sh idishga solindi. Biroz vaqt o’tgandan keyin bu idishdagi suv harorati 30ºC ga teng bo’lib qolgan bo’lsa, shu idishning issiqlik sig’imini toping (J/K). (Issiqlik tashqariga chiqib ketmagan deb oling) Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg•K)

12) Keltirilgan elektr zanjirdan foydalanib, K va L nuqtalar orasidagi umumiy qarshilik  necha Ω bo’lishini aniqlang

13) Matematik mayatnik ipining uzunligi 2marta ortsa, uning tebranish davri qanday o’zgaradi?

14) Rasmdagi qaysi burchak to’la ichki qaytishning chegaraviy burchagi hisoblanadi?

15) Rasmda keltirilgan elektr zanjirida foydalanilayotgan X, Y, Z juftliklarning chiziqli kengayish koeffitsiyentlari orasida α_Y>α_X>α_Z munosabat o’rinli. Bunga asosan, quyidagi tasdiqlardan qaysilari to’g’ri bo’lishi mumkin? I.Sistema turgan muhit isitilsa, qizil va ko’k rangli lampalar yonadi. II.Sistema turgan muhit isitilsa, faqat sariq lampa yonadi III. Sistema turgan muhit sovitilsa, faqat sariq rangli lampa yonadi  

16) Yerning qaysi nuqtasida kompasning shimoliy qutbi yerga tik yo’nalgan bo’ladi?

17) Rasmdagi F_N kuchning qiymati 170 N ga teng bo’lsa, jism massasini toping.

18) Fotoelementli zanjirning katodi chastotasi , fotonlar soni N bo’lgan yorug’lik dastasi bilan yoritilganda zanjirdan fototok oqmadi (rasmga qarang). Manbaning kuchlanishi U ga teng bo’lsa, ν, N va U lardan qaysilari oshirilganda, zanjirdan fototok oqishi mumkin?

19) Grafikdan foydalanib jismning t=3s da bosib o’tgan yo’lini toping (m).

20) Elektr zanjiridagi EYuK lar =100V bo’lib, qarshiliklar R₁=R₃=40 Ω, R₂=80 Ω va R₄=34Ω ga teng. R₂ qarshilikdan o’tayotgan tok kuchini (A) va shu qarshilikdagi kuchlanishn (V) aniqlang.

21) Asosining yuzasi 500cm² ga teng bo’lgan silindr shaklidagi po’kak suvda suzib yuribdi. Uni yana 8cm chuqurlikka botirish uchun ustiga qancha massali (g) yuk qo’yish kerak? Po’kak zichligi 0,2 kg/m³

22) Rasmdagi mashinalar A va B nuqtalarda tinch turibdi. Bu mashinalar bir vaqtda 4 m/s² va 3m/s² tezlanishlar bilan tekis tezlanuvchan harakatlana boshlab, C nuqtada uchrashishdi. Bunga ko’ra, quyidagi tasdiqlardan qaysilari to’g’ri? I.BC masofa 600m ga tng II.K mashina C nuqtada 20s da boradi III. L mashinaning C nuqtadagi tezligi 80 m/s bo’lgan.

23) Bir jinsli magnit maydonda harakatlanayotgan protonga qachon magnit maydon ta’sir qilmaydi?

24) Doimiy magnit qizdirilsa, magnit xossalari qanday o’zgaradi?

25) Yerdan 125m balandlikda gorizontal yo’nalishda 210km/h tezlik bilan harakatlanayotgan avtomobilga yukni yetkazish lozim. Vertolyot yukni mashinadan qanday gorizontal masofa (m) qolganda tashlaganda, yuk to’g’ri mashinaga borib tushadi? Havoni qarshiligini hisobga olmang.

26) O’zgaruvchan tok zanjiriga ulangan kondensatordagi zaryadning o’zgarish qonuni q=2·10^-6cos10πt (C) ko’rinishda bo’lsa, tok kuchining eng katta qiymati qancha (A)?

27) Sistema muvozanatda bo’lishi uchun C qizcha tayanchdan qanday X masofada o’tirishi kerak? A va B bolalar tayanchdan 5m uzoqda o’tiribdi.

28) Berilgan ideal gaz TV³=const qonunga bo’ysunadi. Agar shu gazning hajmi 2marta kamaysa, uning bosimi qanday o’zgaradi?

29) A va B devorlar orasida tarang tortilgan arqonda to’lqin biror onda strelka yo’nalishida harakatlanmoqda. Shu onda K,L, M, N nuqtalardan qaysilari yuqoriga tomon harakatlanmoqda?

30) Muvozanatda turgan sistemadagi X blokning massasi 1,6 kg, Y blokning massasi 0,2 kg ga teng bo’lsa, Z blokning massasi qanchaga teng bo’ladi?

31) Prujina vertikal holda mahkamlangan bo’lib, uning pastki uchi idishdagi suyuq o’tkazgichga tegib turadi. Elektr zanjiridagi prujinaning keyingi holatini tasvirlab bering.

32) Rasmdagi doimiy magnit bo’lagi solenoidga o’zgarmas v tezlik bilan yaqinlashmoqda. Bunga asosan, quyidagi tasdiqlardan qaysi biri noto’g’ri?

33) 88 g karbonat angidrid (CO₂) gazida nechta kislorod atomi bor? Karbonat angidridning molyar massasi 44 g/mol  ga teng. N_A— Avogadro doimiysi

34) Rasmda teng bo’lakli yo’lning bir qismi ko’rsatilgan. Harakati K va S nuqtalar orasida o’rganilayotgan X hamda Y mashinalar bir vaqtda tekis harakat qilib, M nuqtada uchrashadi. Bu ma’lumotlardan foydalanib, Y mashina tezligi X mashina tezligidan necha marta katta ekanini toping.

35) Fokus masofalari teng bo’lgan qavariq X linza va botiq Y linzalarning bosh optic o’qlari bir-biriga perpendikulyar joylashgan. X linzaning bosh optik o’qiga parallel tushuvchi I yorug’lik nuri bu linzadan rasmda ko’rsatilgandek singan bo’lsa, bu nur Y linzadan o’tganda qaysi yo’nalish bo’ylab ketadi?

36) Rasmdagi sistemaning tezlanishini toping (m/s²). Blok ishqalanishsiz aylanadi. g=10m/s²

37) Teng hajmli K, L, M jismlar suvga tushirilganda rasmdagidek vaziyatni egallab, tinch turib qoldi. Bunga asosan quyidagi fikrlarning qaysi biri to’g’ri? I. K jismni zichligi M nikidan katta. II. L va M jismlarga ta’sir qilayotgan Arximed kuchlari teng. III. L jismning massasi M nikidan katta IV. K jismning zichligi eng kichik.

38) Temperatura ko’tarilganda suyuqliklarning sirt taranglik koeffitsiyenti qanday o’zgaradi?

39) Rasmda parallel toklarning K nuqtadagi magnit maydon induksiyasi 4B ga teng bo’lsa, L nuqtadagi magnit maydon induksiyasi nimaga teng?

40) Gorizontal otilgan jismning normal tezlanishi qaysi nuqtada eng katta bo’ladi?