Fizika fanidan Attestatsiya savollari-13

1) Ikki tomoni qavariq va sirtlarining egrilik radiuslari bir xil R₁=R₂=50 sm va sindirish korsatkichi 1,5 bolgan shishadan yasalgan yiguvchi linzaning optik kuchi qanday (dptr)?

2) Qog’oz qayiq, gugurt quti, plastmassa buyum suvda suzibb yuribdi. Qay biriga ta’sir qiluvchi Arximed kuchi katta?

3) O‘lchov asbobi 100ml ±5% aniqlikda o‘lchaydi. Moy zichligi 900 kg/m³ bo‘lsa massasini toping (g).

4) 1 ta atomda 4ta kvant soni bir xil bo’lgan 2 ta elektron bo’lishi mumkinmas. Bu nima?

5) To’lqin manbai va qabul qiluvchini bir-biriga nisbatan harakati natijasida qabul qilinayotgan to’lqin chastotasining o’zgarishi nima deyiladi?

6) Quyosh aktivligi 300-1200 km/s tezlik bilan quyosh tojidan kosmik fazoga chiqadigan ionlashgan zarralar oqimi, ya’ni Quyosh shamolida namoyon bo‘ladi.Quyosh aktivligining sezilarli darajada oshishi–bu …

7) Shishirilgan  pufak  issiq  xonadan   sovuqqa  chiqarilganda  nima  uchun “kichrayadi”?

8) Yer sirtidagi  metall sterjen sovutilsa, uning potensial energiyasi qanday o‘zgaradi?

9) Aktiv qarshilikda fazalar farqi nimaga teng?

10) Ma’lumotlarga ko'ra, inson axborotning 70% – 90% ini ko'rish orqali qabul qiladi. Ammo ba’zan, ko'z oldimizda goh ko'payib, goh kamayib turadigan kichik nuqtalar paydo bo'ladi. Bu qanday fizik hodisa?

11) Agar siz projektor nuriga yon tomondan qarasangiz, u egri ko'rinadi. Haqiqatan ham shundaymi?

12) Avtomobillarda orqa tomonni kuzatishda qaysi ko’zgular ishlatiladi?

13) Linza yordamida elektr lampochkasining haqiqiy tasviri hosil qilindi. Agar lampaning yuqori yarmini yopib qo‘yilsa, tasvir qanday o‘zgaradi?

14) Yosh Faraday o'z kundaligiga bir vazifani qayd etib qo‘ydi. Shundan so'ng, u har doim magnit va simni cho'ntagida olib yurdi, chunki bu unga maqsadini doimiy yodda saqlashiga va o‘zining yangi g‘oyasini tekshirishi uchun zarur edi. U kundalikka qanday vazifani yozgan?

15) Matematik mayatnikka yuk osilgan. Eng chetki vaziyatda qaysi energiya katta?

16) Qutb yog‘dusi – Shimoliy va Janubiy geografik qutblarda atmosferaning yuqori qatlamida ro‘y beradigan yorqin tabiat hodisasidir. Qutb yog‘dusi Yer magnit maydoni tufayli yuzaga keladi. Shimol yog‘dusi ro‘y berganda Yerning magnit maydoni nimalar bilan o'zaro ta'sirlashadi?

17) Qirg’oqda turib qayiqni turtsak, qayiq harakatga keladi. Nima uchun qayiqda turib uni turtsak u harakatga kelmaydi?

18) Simobda issiqlik qaysi usulda uzatiladi?

19) Quyoshni  gorizont bilan orasidagi burchagi 30º  bo’lsa  5 metrli daraxtning soyasi necha metr bo’ladi?

20) Sarob qanday hosil bo’ladi?

21) l=1,5m li matematik mayatnik lift shiftiga osilgan holda 4 m/s² tezlanish bilan tushmoqda. Mayatnik tebranish davri qancha  (s)? g=10m/s²

22) 20 m balandlikdan pastga 10m/s tezlik bilan otilgan jism yerga urilib qaytganda tezligi 10 foizga kamaygan holda qancha  balandlikka ko’tariladi (m)?

23) Sovuq tunda muz bilan qoplangan deraza oynasidan ko‘cha chiroqlari atrofidagi kamalak manzarasiga e'tibor bering (yaqinroqdan qaralsa ko'k, uzoqroqdan esa — to'qsariq, qizil).   Agar kishi toza havoda yorug'lik manbalari atrofida kamalak manzarasini ko‘rsa, tibbiyotda ko'z kataraktasining boshlanish belgisi deb hisoblashadi. Bu jarayonning fizikaviy nomi nima?

24) Yer massasi Oy massasidan qancha katta?

25) Idishdagi sutni birini xonaga, ikkinchisini muzlatgichga qo’yildi. Qaysini qaymog’i tez qotadi?

26) Silindr shaklidagi ikkita jism ustida yotgan chizg‘ich 4 cm oldinga suriladi. Silindrlar qancha masofaga siljiydi (cm)?

27) H balandlikdan to'pponchadan o’q bir xil tezlikda 1)tik yuqoriga,2)gorizontal,3)tik pastga qarab o'q uzildi.qaysi holda o'qning yerga tushish tezligi eng katta bo'ladi?

28) 30 cm uzunlikdagi chizg‘ich stol ustida tik ushlab turilganda, uning soyasi uzunligi 20 cm bo‘ladi. Agar chiroq turgan nuqtadan stolga tushirilgan perpendikulyar asosidan chizg‘ich asosigacha masofa 80 cm bo‘lsa, chiroqning stol sirtidan balandligi qanday (cm)?

29) Planetamiz o‘zining barcha mavjudotlari bilan o‘z o‘qi atrofida aylanadi va fazoda har sekundda 30 km ga siljiydi. Yer Quyosh atrofida qaysi paytda tezroq harakat qiladi – kunduzimi yoki kechasi?

30) Qaysi ishqalanish kuchi katta (bir xil sharoitda)?

31) Gorizontal tekislikda tinch turgan jismga nechta kuch ta’sir qiladi?

32) A.S.Popov va T. Edison biografiyasini o‘rganuvchlarular ularda o‘xshash jihatlar borligini ta'kidlaydilar. Har ikkisining ixtirolarining maqsadi nomukammal qurilmalarni mukammallashtirishdan iborat bo‘lgan. T. Edison cho‘g‘lanma lampa spirali uchin material tanlash bilan shug'ullangan. A.S. Popov nima ustida ishlagan?

33) Humo arenasi kengligi 40m. Xokkey shaybasi 30m/s tezlik bilan devorga necha marta urilib to’xtaydi? Ishqalanish koeffitsiyenti 0,1. g=10m/s²

34) Qiya tekislikda tinch turgan jismga nechta kuch tasir qiladi?

35) Havo shari nega vodorod va geliy bilan to’ldiriladi?

36) Shiftga osilgan metall sterjen sovutilsa, uning potensial energiyasi qanday o‘zgaradi?

37) Nima uchun qo’limizdagi g’ishtni bolg’a bilan ursak qattiq og’riq sezmaymiz?

38) A stansiyadan birinchi poyezd yozda issiqda, B stansiyadan ikkinchi poyezd qishda yo’lga chiqdi. Ikkala holda poyezdni bosib o’tgan yo’llari bir xilmi? Poyezdlar bir xil relslarda yurmoqda.

39) Fazoning to’lqinlar g’alayoni yetib brogan har bir nuqtasi ikkilamchi to’lqinlar manbaiga aylanadi. Bu nima?

40) 200 V kuchlanishli tarmoqqa ulangan transformatorning birlamchi cho’lg`amidagi o`ramlar soni 80 bo`lsa, ikkilamchi cho’lg`amida 600 V li kuchlanishni hosil qilish uchun undagi o`ramlar soni nechta bo`lishi kerak? Bunday transformator yuksaltiruvchi bo`ladimi yoki pasaytiruvchimi?