Fizika fanidan Attestatsiya savollari-19 (Fizika-ma’rifat)

1) Teleskoplarning asosiy vazifalarini toping.

2) 100 g massali jism 5sm amplituda va 5 Hz chastota bilan garmonik tebranmoqda. Jismga ta’sir qilayotgan kuchning maksimal qiymati qanday (N)? π²=10 deb hisoblang.

3) Bikirligi 400 N/m bo'lgan prujinani 2 sm cho'zish uchun unga qanday kuch(N) qo'yish kerak?

4) Fokus masofasi 4 sm bo’lgan sochuvchi linza buyumning 4 marta kichraygan tasvirini beradi. Buyumdan tasvirgacha masofani(sm) toping.

5) Prujina 2 N kuch ta’sirida 1 sm cho'zildi. Uning bikirligi (N/m) qanday?

6) Temir yo‘l vagoniga tik yo‘nalishda uchayotgan o‘q vagonni teshib o‘tdi. Bunda vagon devorlarida hosil bo’lgan teshiklar bir-biriga nisbatan 10 sm siljidi. Agar vagonning kengligi 3 m, tezligi esi 20 m/s bo’lsa, o‘qning lezligi qanday (m/s) bo’lgan?

7) Piyodaning tezligi v₁=4,5 km/h. Undan t=I4 minut keyin yo'lga chiqqan velosipedchi piyodani t=7 minutda quvib yetishi uchun qanday v₂ (km/h) tezlik bi­lan harakatlanishi kerak?

8) Refraktor boshqacha qanday ataladi?

9) Ikki nuqtaviy zaryaddan biri 64 marta orttirilganda ularning o‘zaro ta’sir kuchi avvalgidak qolishi uchun ular orasidagi masofani necha marta orttirish lozim?

10) Osmon jismlariga tegishli bilimlar ulardan kelayotgan qaysi nurlarni o'rganishdan aniqlangan?

11) .Elektromagnit to'lqinlar shkalasidagi eng qisqa to'lqin uzunlikli nurlanishlar qaysiga tegishli?

12) Teleskopning asosiy qismi obektiv nimadan yasaladi?

13) Quyosh sistemasida nechta sayyora bor?

14) Vagondagi stolchadan tushib ketgan jism tushish davomida orqaga og’sa, poyezd qanday harakatlanayotgan bo’ladi?

15) Erkin tushayotgan 1 kg massali jismning beshinchi sekundda og'irlik kuchi bajargan ishini toping.

16) Massasi 1 t bo'lgan avtomobil dvigatelining 500 N tortish kuchi ta’sirida joyidan qo’zg‘alib, 30 s da qan­day (m) yo'l bosib o'tadi? Qarshilik kuchini hisobga olmang.

17) Jism qiya tekislik bo’ylab tinchlik holatidan doimiy 1,5 m/s² tezlanish bilan sirpanib tushmoqda. Qiya tekislik bo‘ylab harakatning oxirgi 2 sekundida u 15 m yo’l bosib o’tdi. Qiya tekislikning uzunligi qanday(m)?

18) Osmon jismnining obyektiv tomonidan hosil qilingan tasviri qaysi qurilmada kuzatiladi?

19) Transportyor 190 kg massali yukni 9 m balandlikka 50 s ichida tekis ko'tarmoqda Elektrodvigateldagi tok kuchi 1,5 A. Transportyorning FIK 60 % ni tashkil qiladi. Elektr tarmoqdagi kuchlanishni aniqlang.

20) Massalari 0,1 va 0,2 kg bo'lgan toshlar bir xil tez­lik bilan tik yuqoriga otildi. Ulaming qaysi biri balandroq ko'tariladi? Havoning qarshiligini hisobga olmang.

21) Agar teleskopning obyektivi botiq sferik ko'zgudan iborat bo'lsa bunday teleskop … deyiladi.

22) 600 m/s tezlik bilan gorizontal uchayotgan o'q okop devoriga 60 sm kirib to'xtadi. Uning devorga 30 sm kirgan paytdagi tezligi qanday (m/s) bo'lgan? O’qning harakatini tekis sekinlanuvchan deb hisoblang.

23) Rasmda qanday teleskop tasvirlangan?

24) Kichik jism R radiusli aylana bo'ylab v tezlik bi­lan tekis aylanmoqda. Aylana radiusi 2 marta oshirildi, tezlik esa shunday o’zgartirildiki, bunda markazga intilma tezlanish o'zgarmadi. Bunda jismning aylanish davri qanday o’zgardi?

25) Teleskop kattalashtirishi nimaga teng?

26) Agar radiolokatordan obyektga yuborilgan signal 400 μs dan so’ng qaytib kelsa, obyekt radiolokatordan qanday masofada joylashgan(km)?

27) Jism tinchlik holatidan tekis tezlanuvchan harakatlanib, uchinchi sekundda 15 m yo'l bosib o'tdi. U to'rtinchi sekundda qanday yo'l(m) bosib o'tadi?

28) O‘q avtomatdan 600 m/s tezlik bilan uchib chiqadi. Avtomat stvolining uzunligi 50 cm ga teng va o'q stvolda tekis tezlanuvchan harakat qiladi deb hisoblab, o'qning tezligi stvol boshidan qanday masofada (sm) 300 m/s ga teng bo'lishini aniqlang.

29) Rasmda qanday teleskop tasvirlangan?

30) Elektromagnit nurlar qanday tezlikda tarqaladi (vakuumda)?

31) Ideal gaz molekulalari zichligi 0,6 kg/m³ va bosimi 18*10⁵ Pa bo‘lganda uning o’rtacha kvadrat tezligini m/s larda hisoblang.

32) Agar teleskopning obyektivi linzadan yoki linzalar sistemasidan tuzilgan bo'lsa, bunday teleskop … deyiladi.

33) Ichki qarshiligi 2 Ω bo’lgan ampermetr tok manbayiga ulanganda u 5 A tok kuchini ko'rsatdi. Shu tok manbayining klemmalariga ichki qarshiligi 150 Ω bo'lgan voltmetr ulanganda, u 12 Vni ko'rsatadi. Manbaning qisqa tutashuv tokini aniqlang (A).

34) Kengligi 90 m bo'lgan daryoning oqish tezligi 2 m/s ga, qayiqning suvga nisbatan tezligi 1,5 m/s ga teng. Qayiq daryoning narigi qirg'og'iga eng qisqa yo'l orqali qanday vaqtda (s) yetib boradi?

35) 600 m/s tezlik bilan gorizontal uchayotgan o’q okop devoriga 60 sm kirib to'xtadi. U devorga qanday masofaga (sm) kirgan paytda tezligi 300 m/s bo'lgan? 0‘qning harakatini tekis sekinlanuvchan deb hisoblang.

36) 2 kg massali brusok 2 N kuch ta’sirida 5 s da tezligini 8 m/s ga yetkazgan bo'lsa. uning boshlang'ich tezligi qanday bo‘lgan(m/s)?

37) Osmon jismlarini ko'rinma burchaklarini kattalashtirib va ularni ravshanlashtirib beradigan qurilma nima?

38) Avtomobil manzilgacha bo’lgan yo’lning birinchi yarmini 29 km/h tezlik bilan, ikkinchi yarmini esa 71 km/h tezlik bilan bosib o'tdi. Uning o’rtacha tezligi qanday(km/h)?

39) Qaysi nurlanishlardan boshqasi Yer sirtiga yaxshi yetib kelmaydi?

40) Reflektor yana qanday ataladi?