Fizika fanidan Attestatsiya savollari-14

1) Yer sirtidan 4R masofadagi m massali jismni, Yer sirtidan  5R maaofaga olib chiqishda tashqi kuchlar bajargan ishni aniqlang. R-yer radiusi, g- yer sirtidagi erkin tushish tezlanishi

2) Suvning temperaturasi 8°C dan 1°C gacha pasaydi. Bunda suv ichidagi jismga ta’sir etuvchi Arximed kuchi qanday o’zgaradi? Jism o’lchami o’zgarishini hisobga olmang.

3) Linza oldidagi buyum bilan uning haqiqiy tasviri orasidagi eng qisqa masofa 28cm ga teng bo’lsa, linzaning optik  kuchini  (D) toping.

4) Egri chiziqli tekis harakatda tezlanish vektori…

5) Radianga o’tkazing:  15°

6) Boshlang’ich tezligi 20m/s bo’lgan jism 10s ichida o’z tezligini 40m/s ga yetkazdi. Jismni tezligini vaqtga bog’lanish tenglamasini toping.

7) Jismning bir nuqtasiga bir vaqtning o’zida modullari 50N va 30N ga teng bo’lgan ikki kuch ta’sir etmoqda. Bu kuchlarning natijaviysi quyidagilarning qaysi biriga teng bo’lishi mumkin (N)?

8) 505 m/s tezlik bilan uchayotgan 200kg massali snaryad relslarga parallel yo’nalishda uchib massasi 20 t bo’lgan tinch turgan qumli platformaga urildi va qumga tiqilib qoldi. Platforma qanday tezlik bilan harakatlanadi (m/s)?

9) Disk gardishidagi nuqtaning tezligi 8 m/s, undan 4cm markazga yaqin nuqtaning chiziqli tezligi 6 m/s ga teng. Disk radiusini aniqlang (cm).

10) Yer sirtidan qanday balandlikda erkin tushish tezlanishi yer sirtidagi qiymatiga nisbatan 49 marta kichik bo’ladi? Yerning radiusi R.

11) Silindr yon sirti yuzi  24π ga, hajmi 48π ga teng. Silindrning balandligini  toping.

12) Jism biror balandlikdan erkin tashlanganda oxirgi ikki  sekundda 160m yo’l yurdi. Jism tashlangan balandlikni toping (m).

13) Quyidagi fizik kattaliklardan qaysi biri vektor kattalik emas?

14) Jism yo’lning 1/3 qismini 20m/s, qolgan qismini 30m/s tezlikda bosib o’tdi. Butun harakat davomidagi o’rtacha tezligini aniqlang (m/s).

15) A amplituda bilan garmonik tebranayotgan jismning muvozanat vaziyatidagi kinetik energiyasi 21 J. Muvozanat vaziyatdan A/3 nuqtada kinetik energiyasini aniqlang (J).

16) Yig’uvchi linzaning bosh optik o’qiga nisbatan 30° burchak ostida yorug’lik tushmoqda. Agar nur linzadan o’tgach bosh optik o’qdan 20cm masofada unga parallel tarqalsa, linzaning fokus masofasini aniqlang (m).

17) Issiqlik muvozanatda turgan ikki jismning qanday parametri teng bo’ladi?

18) O’zgarmas bosimda vodorodni 50K ga isitish uchun bajarilgan ish, kislorodni 50K ga isitish uchun bajarilgan  ishlarni taqqoslang. (m_H2=m₀₂   M_H2=2g/mol   M_O2=32g/mol )

19) Massasi 5kg bo’lgan jismga 20 N  kuch 0,02s davomida  ta’sir etib turdi. Jism impulsi o’zgarishini aniqlang (kg·m/s).

20) Miqdori 12 mol bo’lgan argon gazi 12°C dan   -88°C gacha sovutilganda, uning ichki energiyasi qanday o’zgaradi?

21) Prujinaga m massali yuk osildi. Agar prujinaning  1/6 qismi kesib tashlanib yana shu yuk osilsa, nisbiy uzayish qanday o’zgaradi?

22) Uzunligi l₁ bo’lgan birinchi mayatnik 5s davr bilan, uzunligi l₂ bo’lgan ikkinchi mayatnik  3s davr bilan tebranmoqda. Uzunligi  l=(l₁-l₂)/2  bo’lgan  mayatnik tebranish davrini  aniqlang.

23) 2 m uzunlikdagi porshenning o’rtasiga ishqalanishsiz harakatlana oladigan porshen o’rnatilgan. Agar porshenning ikkala qismidagi bosim 3marta farq qilsa, porshen bo’shatilganda harorat o’zgarmasa, porshen siljishini aniqlang (m).

24) Psixrometrning quruq termometri ko’rsatishi o’zgarmasdan nam termometr  ko’rsatishi pasaysa, nisbiy namlik qanday o’zgaradi?

25) 3q, 2q va 3q nuqtaviy zaryadlar bir to’g’ri chiziqda o’zaro a masofada ketma-ket mahkamlangan. Agar zaryadi 3q, massasi m bo’lgan zaryad bo’shatilsa, qanday maksimal tezlikka erishadi?

26) Qo’zg’almas blokka o’tkazilgan vaznsiz ip ikki uchiga massalari 8kg va 2kg bo’lgan ikki yuk osilgan. Yuklarning nisbiy tezlanishi qanday (m/s²)?

27) Idishda suv va suv bug’i bor. Harorat pasayganda suv bug’i molekulalarining konsentratsiyasi qanday o’zgaradi?

28) O’z inersiyasi bilan harakatlanayotgan jismga ishqalanish kuchlari ta’sir eta boshlagach tekis sekinlanuvchan harakatlana boshladi. Shu vaqtdan boshlab toki to’xtaguncha bo’lgan yo’lning  birinchi yarmida tezligi qanday o’zgaradi?

29) Moddiy nuqta  A (-1;4)  nuqtadan B (2;8) nuqtaga 5s da, so’ngra C (-5;1) nuqtaga 3s da o’tdi. Butun harakat davomidagi o’rtacha tezlikni aniqlang (m/s).

30) Radiusi 10cm bo’lgan suv tomchisi 10ta bir xil tomchiga ajratildi. Bunda sirt energiyasi qanday o’zgaradi?    σ_suv=73mN/m

31) Moddiy nuqta 5 m/s tezlik bilan tekis harakatlanib 40s dan so’ng daraxt yonidan o’tdi. Daraxtni koordinatalar boshi va moddiy nuqta harakat yo’nalishini musbat yo’nalish sifatida tanlab, t=60 s da jism koordinatasini aniqlang (m).

32) Tezliklari 10m/s va 15m/s bo’lgan jismlarning nisbiy tezliklari qaysi oraliqda bo’ladi?

33) Havoning qarshiligi bo’lmagan  joyda boshlang’ich tezliksiz erkin tushayotgan jism harakatning oxirgi uch sekundida 180m masofani bosib o’tdi. Jism tushgan balandlikni aniqlang (m).  g=10 m/s²

34) Mutlaq silliq stolda M=10kg massali taxta, taxtada esa m=4kg massali taxtacha yotibdi. Taxta va taxtacha orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti µ=0,2. Taxtachaga F=10N  gorizontal kuch qo’yilgan. Taxta qanday a tezlanish  (m/s²) bilan harakatlanishini aniqlang.

35) Jismning harakat tenglamasi  x= 5+6t+3t²  ko’rinishda berilgan. Jismning dastlabki 2s da bosib o’tgan yo’lini toping (m)

36) Ko’ndalang kesimi o’zgaruvchan bo’lgan quvurning birinchi qismida suyuqlik tezligi v₁=12 m/s, ikkinchi qismida v₂=16m/s ga teng. Shu qismlardagi gidrostatik bosimlarni taqqoslang.

37) Asoslari teng bo’lgan qiya tekisliklar ustida ikki jism joylashgan. Agar birinchi qiya tekislikning qiyaligi 0,8 ga, ikkinchisining qiyaligi 0,6 ga teng bo’lsa jismlarning qiya tekislik  etagidagi tezliklarini taqqoslang   (v₁/v2)    µ=0

38) Avtomobil YPX postiga 72km/s  tezlikda tekis harakatlana boshladi.  Avtomobil postga kirib kelishi bilan YPX xodimi ushbu avtomobilni  tekis tezlanuvchan harakat qilib quva boshladi. Quvib yetish oldidan GAI avtomobili tezligi qanday bo’lgan (m/s)?

39) Ideal issiqlik mashinasi isitgich harorati ortib, sovutgich harorati kamaysa, FIKi qanday o’zgaradi?

40) X₁=5+2t,  X₂=6t-15 (m) qonuniyat bo’yicha harakatlanayotgan  jismlarning uchrashish vaqti t va uchrashish joyi s ni toping.